Nhằm quy định chi tiết Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước, ngày 16/8/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 61/2023/NĐ-CP về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư để thay thế Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg ngày 08/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước.

Nghị định có 4 chương, 25 điều với một số điểm mới:

1. Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền công nhận hương ước, quy ước (trước đây, theo Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg thì Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền này)

2. Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền han hành quyết định tạm ngừng thực hiện toàn bộ hoặc một phần hương ước, quy ước; ban hành quyết định bãi bỏ toàn bộ hương ước, quy ước (trước đây, theo Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg thì tùy từng trường hợp mà Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền tạm ngừng thực hiện hoặc bãi bỏ hương ước, quy ước)

3. Quy định Tổ soạn thảo hương ước, quy ước bao gồm các thành viên là đại diện các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, người có uy tín trong cộng đồng dân cư, người có phẩm chất đạo đức tốt, kinh nghiệm sống và hiểu biết về pháp luật, văn hóa, phong tục, tập quán của địa phương. Đối với cộng đồng dân cư vùng đồng bào dân tộc thiểu số thì Tổ soạn thảo phải có thành viên là già làng, trưởng bản và người biết tiếng dân tộc. (theo Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg thì thành viên Tổ soạn thảo hương ước, quy ước phải là người có uy tín trong cộng đồng dân cư; có phẩm chất đạo đức tốt; có kinh nghiệm sống và có hiểu biết về pháp luật, văn hóa, phong tục, tập quán của địa phương; có đại diện phụ nữ tham gia. Đối với thôn, tổ dân phố vùng dân tộc thiểu số thì thành viên Tổ soạn thảo phải có sự tham gia của người dân tộc thiểu số biết tiếng dân tộc thiểu số).

Ngày 27/12/2023 Ủy ban nhân nhân tỉnh Phú Yên ban hành Kế hoạch số 278/KH-UBND về triển khai thực hiện Nghị định số 61/2023/NĐ-CP ngày 16/8/2023 của Chính phủ về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư trên địa bàn tỉnh Phú Yên với mục đích, yêu cầu:

 - Nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy và năng lực điều hành thực hiện của chính quyền các cấp; nâng cao ý thức, trách nhiệm của cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, địa phương và quần chúng nhân dân trong việc xây dựng và thực hiện hương ước của cộng đồng dân cư.

- Thực hiện đồng bộ, thống nhất và có hiệu quả các nội dung quy định tại Nghị định số 61/2023/NĐ-CP nhằm phát huy vai trò tự quản của cộng đồng dân cưtrong việc giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường gắn với thực hiện dân chủ ở cơ sở, góp phần tích cực hỗ trợ việc quản lý nhà nước bằng pháp luật; bảo vệ, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán tốt đẹp; hạn chế và từng bước loại bỏ phong tục, tập quán lạc hậu; xây dựng nếp sống văn minh trong cộng đồng dân cư.

- Nâng cao chất lượng, hiệu quả và tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị liên quan trong công tác xây dựng và thực hiện hương ước của cộng đồng dân cư trên địa bàn huyện.

- Việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ về xây dựng và thực hiện hương ước của cộng đồng trên địa bàn phải được các cấp, các ngành tiến hành đồng bộ, hiệu quả, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị.

- Công tác kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn và tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn phải được thực hiện thường xuyên, kịp thời.